15 Ρήσεις του Αϊνστάιν
Τι είπε πάνω σε διάφορα θέματα που αφορούν την ζωή και πώς τη βλέπουμε
Στις 14 του Μαρτίου ήταν η 136η επέτειος από τη γέννηση του Άλμπερτ Αϊνστάιν, ενός ανθρώπου που σημάδεψε το χώρο της επιστήμης με την περίφημη θεωρία της σχετικότητας. Ο Αϊνστάιν όμως δεν ήταν γνωστός μόνο για το E=mc2, αλλά επίσης και για άλλες ρήσεις του που δεν αφορούσαν την επιστήμη τόσο, όσο την καθημερινή ζωή και πώς την έβλεπε. Και από αυτές φαινόταν ότι δεν ήταν ένας ακόμη έξυπνος επιστήμονας, αλλά ένας άνθρωπος με σοφία που έβλεπε πέρα από το προφανές και ήταν μπροστά από την εποχή του.
Όλοι ξέρουμε τη ρήση του περί βλακείας που συχνά-πυκνά εμφανίζεται στο Facebook εν είδη αστείου: “Δύο πράγματα είναι άπειρα, το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, αλλά για το σύμπαν δεν είμαι και απόλυτα σίγουρος“. Ας δούμε μερικά ακόμη ωραία και σοφά που έχει πει και γράψει.
1. Περί της έλλειψης ταλέντου
Δεν έχω κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο, απλά είμαι παθιασμένα περίεργος
– Σε ένα γράμμα του στον Carl Seelig, 1952; Einstein Archives 39-013
2. Στο παράδοξο της ζωής του
Για να με τιμωρήσει για την απαξίωση που έδειχνα προς την εξουσία, η ζωή με έκανε εμένα εξουσία (εννοώντας στην επιστήμη)
– Αφορισμός προς ένα φίλο 1930; Einstein Archives 36-598
3. Πάνω στο φυλετικό διαχωρισμό
Υπάρχει ένας διαχωρισμός όσον αφορά τη μαύρη φυλή από τη λευκή φυλή στις ΗΠΑ. Αυτός ο διαχωρισμός δεν οφείλεται σε κάποια αρρώστια της μαύρης φυλής. Είναι αρρώστια της λευκής φυλής. Δε σκοπεύω να σιωπήσω πάνω σ’ αυτό
– Από μια διάλεξη του στο Lincoln University, 1946
4. Πάνω στον πόλεμο
Δε μπορείς ταυτόχρονα να εμποδίζεις και να προετοιμάζεσαι για πόλεμο. Το να εμποδίσεις τον πόλεμο αυτό καθεαυτό, απαιτεί περισσότερη πίστη, θάρρος και διαλλακτικότητα, από ότι απαιτείται για να προετοιμαστείς για πόλεμο
– Σε ένα γράμμα του στο μέλος του Κογκρέσου Robert Hale, 1946; που αργότερα εκδόθηκε στο έργο Einstein on Peace, (Αϊνστάιν και Ειρήνη)1988
5. Όταν ρωτήθηκε αν θεωρεί τον εαυτό του Γερμανό ή Εβραίο
Θεωρώ τον εαυτό μου άνθρωπο. Ο εθνικισμός είναι μια παιδική ασθένεια. Είναι η ιλαρά της ανθρωπότητας
– Στη The Saturday Evening Post, Οκτώβριος του 19296.
6. Στο θέμα της διασημότητας
“Αυτή η “θρησκευτική σέχτα” του διαχωρισμού προσωπικοτήτων που ξεχωρίζουν, ήταν πάντα, κατά την άποψή μου, αδικαιολόγητη. Σίγουρα η φύση μοιράζει τα δώρα της με διάφορους τρόπους στα παιδιά της. Όμως υπάρχουν πολλοί “καλά προικισμένοι” που, Δόξα τω Θεώ, είμαι πεπεισμένος ότι ζουν απλές, ήσυχες και χωρίς τα φώτα της δημοσιότητας ζωές. Μου προξενεί αλγεινή εντύπωση και δείχνει απαίσιο γούστο, η αδικία να επιλέγουμε ορισμένους από αυτούς για να τους θαυμάζουμε αιώνια σαν να είναι υπεράνθρωποι της νοητικής δύναμης και χαρακτήρα. Αυτή ήταν και η δική μου μοίρα και η απόσταση μεταξύ των επιτευγμάτων μου και της πραγματικότητας είναι απλά τρομακτική”
– Από το The World As I See It, (Ο κόσμος όπως τον βλέπω) 1949
7. Πάνω στην επιβίωση
Είμαι μια χαρά, αν σκεφτούμε ότι επέζησα του Ναζισμού και δύο συζύγων
– Σε ένα γράμμα του στον Jakob Ehrat, 1952; Einstein Archives 59-554
8. Στο θέμα της εκπαίδευσης
Το σχολείο με απογοήτευσε και το απογοήτευσα κι εγώ, ήταν βαρετό. Οι δάσκαλοι συμπεριφέρονται σα λοχίες στο στρατό. Ήθελα να μάθω αυτά που με ενδιέφεραν, ενώ εκείνοι ήθελαν να μάθω ότι χρειαζόταν για τις εξετάσεις. Αυτό που μου άρεσε περισσότερο ήταν το ανταγωνιστικό σύστημα που υπάρχει εδώ και κυρίως τα σπορ. Εξαιτίας αυτού, δεν άξιζα τίποτε γι’ αυτούς και πολλές φορές πρότειναν την απομάκρυνσή μου. Αυτό ήταν ένα Καθολικό σχολείο στο Μόναχο. Ένιωθα ότι η δίψα μου για μάθηση στραγγαλιζόταν από τους δασκάλους μου. Οι βαθμοί ήταν το μόνο σύστημα μέτρησης που είχαν. Πώς μπορεί ένα δάσκαλος να καταλάβει τη νεολαία με ένα τέτοιο σύστημα;
– Σε μια συζήτησή του με τον William Hermanns, που αργότερα εκδόθηκε στο Einstein and the Poet: In Search of the Cosmic Man, (Ο Αϊνστάιν και ο ποιητής: Σε αναζήτηση του Κοσμοπολίτη) 1983
9. Πάνω σε άλλες ατραπούς καριέρας
Αν δεν ήμουν φυσικός, πιθανότατα θα ήμουν μουσικός. Συχνά σκέφτομαι με μουσικούς όρους. Ζω τα καθημερινά μου όνειρα με τη μουσική. Βλέπω τη ζωή μου με μουσικούς όρους. Δε μπορώ να πω αν θα είχα πετύχει κάτι αξιομνημόνευτο στη μουσική, αλλά μπορώ να πω ότι παίρνω τη μεγαλύτερη χαρά στη ζωή μου από το βιολί μου
– Στη The Saturday Evening Post, Οκτώβριος του 1929
10. Πάνω στο νόημα της ζωής
Ποιο είναι το νόημα της ζωής ή της οργανικής ζωής εν συνόλω; Για να απαντηθεί μια τέτοια ερώτηση απαιτείται η χρήση μιας θρησκείας. Υπάρχει λοιπόν νόημα, θα ρωτήσεις, να θέσουμε ένα τέτοιο ερώτημα; Θα απαντήσω ότι, ο άνθρωπος που θεωρεί όχι μόνο τη δική του ζωή, αλλά και αυτή του συνανθρώπου του, χωρίς νόημα, είναι ανάξιος να ζει
– Από το The World As I See It, (Ο Κόσμος όπως τον βλέπω) 1949
11. Πάνω στη δόξα
Ο μόνος τρόπος να αποφύγεις την κακή επιρροή της δόξας, είναι να συνεχίσεις να εργάζεσαι
– Από ένα άρθρο του στο Smithsonian magazine, 1979
12. Πάνω στο διάβασμα
Το διάβασμα πέρα από μια ηλικία, αποτρέπει το μυαλό πάρα πολύ από τις δημιουργικές επιδιώξεις του. Οποιοσδήποτε διαβάζει πάρα πολύ και χρησιμοποιεί το μυαλό του δημιουργικά πολύ λίγο, πέφτει στο συνήθειο να τεμπελιάζει σκεπτόμενος, όπως ακριβώς ο άνθρωπος που περνά πολύ το χρόνο του στο θέατρο, καταλήγει να ζει τη ζωή του υποδυόμενος ρόλους, αντί να είναι ο εαυτός του
– Στη The Saturday Evening Post, Οκτώβριος του 1929
13. Πάνω στη θρησκεία
Το ωραιότερο γεγονός που μπορούμε να εμπειριστούμε, είναι το μυστηριώδες και μυστικιστικό. Είναι η πηγή κάθε αληθινής τέχνης και επιστήμης. Αυτός που αγνοεί ένα τέτοιο αίσθημα, που δε μπορεί να σταματήσει και να θαυμάσει με δέος, είναι σα νεκρός. Τα μάτια του είναι τυφλά. Αυτή η ενόραση στο μυστήριο ζωής, αν και πάει μαζί με το φόβο, έδωσε ζωή στη θρησκεία. Η γνώση ότι το αδιαπέραστο υπάρχει στ’ αλήθεια, φανερώνοντας τον εαυτό του στη μέγιστη σοφία και την πιο λαμπρή ομορφιά, που οι απλοϊκές αισθήσεις μας μόλις και μπορούν να το συλλάβουν στην πιο πρωτόγονη μορφή του – αυτή η γνώση, αυτό το συναίσθημα, υπάρχουν στη βάση κάθε αληθινής θρησκευτικότητας. Με αυτή και μόνο αυτή την έννοια, ανήκω στις τάξεις των αφιερωμένων και ευσεβών θρησκευόμενων
– Από το Living Philosophies, (Ζωντανές Φιλοσοφίες) 1931
14. Πάνω στα γένια του
Αν άρχιζα τώρα να φροντίζω τη γενειάδα μου, θα έπαυα να είμαι ο εαυτός μου
– Από ένα γράμμα του στην to Elsa Löwenthal, 1913
15. Πάνω στην μοναχικότητά του
Είμαι στ’ αλήθεια ‘μοναχικός καβαλάρης’ και δεν ανήκα ποτέ στη χώρα μου, στους φίλους μου, στο σπίτι μου, ακόμη και στην άμεση οικογένειά μου, με όλη μου την καρδιά. Μπροστά σε όλα αυτά, δεν έχασα ποτέ μια αίσθηση απόστασης και την ανάγκη για μοναξιά
– Από το The World As I See It, (Ο κόσμος όπως τον βλέπω) 1949
from Elichord
