Το πρώτο βήμα στον μακρύ δρόμο της υλοποίησης του αμφιλεγόμενου οράματος της Τεχνητής Νοημοσύνης, έκανε μια διεθνής ομάδα επιστημόνων οι οποίοι αφού χαρτογράφησαν την  λειτουργία των 302 νευρώνων ενός σκουληκιού (Caenorhabditis elegans) δημιούργησαν λογισμικό το οποίο μιμείται την λειτουργία τους.

Το λογισμικό φορτώθηκε σε ένα LegoRobot, το οποίο, σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, χωρίς κανένα προηγούμενο προγραμματισμό άρχισε να κινείται ακολουθώντας  βασικές συμπεριφορές του σκώληκα, δηλαδή απομακρύνονταν από εμπόδια μόλις «ένιωθε» ότι είχε πλησιάσει επικίνδυνα σε αυτά και το πλέον εντυπωσιακό αντιδρούσε θετικά, κινητοποιούμενο σε οτιδήποτε αποτελούσε τροφή ενός πραγματικού σκώληκα (!).

Η εξέλιξη του πειραματικού αυτού προγράμματος θυμίζει την πρόσφατη κινηματογραφική ταινία Transcendenceμε τον Johnny Depp  αν και κατά γενική ομολογία απέχουμε πολύ ακόμη από την ημέρα που θα φορτώνουμε τις λειτουργίες του ανθρώπινου εγκεφάλου σε ένα υπολογιστικό σύστημα.

Το Projectμε τον Caenorhabditis elegans ονομάζεται OpenWorm και συγκεντρώνει περισσότερους από 60 επιστήμονες και προγραμματιστές από 15 χώρες.  Η διεθνής αυτή ομάδα ειδικών φρενάρει τις υπέρμετρα αισιόδοξες προσδοκίες, που θα έβλεπαν το επόμενο διάστημα το Lego Robot να αναζητά ταίρι ή να αποφεύγει τους θηρευτές του. Ωστόσο οι ίδιοι επιστήμονες επιμένουν ότι αυτή η εξέλιξη βγάζει την Τεχνητή Νοημοσύνη από τη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας.  

Στιγμιότυπο από την ταινία Transcendence

Το Project OpenWorm, που από τον Ιούνιο θα δέχεται μέσω Internet ελεύθερη συμμετοχή επιστημόνων από ολόκληρο τον κόσμο, μετρά ήδη τέσσερα χρόνια. Ο συντονιστής του Stephen Larson, το χαρακτηρίζει ως το πλέον εντυπωσιακό project από όσα έχει λάβει μέρος ο ίδιος και σημειώνει ότι ήδη το πρόγραμμα έχει ξεπεράσει τις αρχικές προσδοκίες του.  Πάντως υπολογίζει στο 20 – 30% της συνολικής «διαδρομής», τον δρόμο που έχει διανυθεί μέχρι σήμερα.

Στην υλοποίηση του Project, οι μηχανικοί υποκατέστησαν τους νευρώνες της μύτης του σκώληκα με έναν αισθητήρα σόναρ και τους κινητικούς νευρώνες σε κάθε πλευρά του σώματός με μοτέρ, ώστε το LegoRobotνα μπορεί να μιμηθεί τη βιολογική καλωδίωση του σκουληκιού.

Ο Stephen Larson εστιάζει στον όγκο των πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν στο σύστημα, τόσο μεγάλο που βρίσκεται πέρα από τα όρια της φαντασίας. «Γνωρίζουμε ότι έχουμε το σωστό αριθμό των νευρώνων, συνδεδεμένους μεταξύ τους σχεδόν με τον ίδιο περίπου τρόπο που βρίσκονται στον σκώληκα, και είναι οργανωμένα με τρόπο ώστε να υπάρχουν νευρώνες που δίνουν πληροφορίες και άλλοι που λαμβάνουν πληροφορίες».

• Το πρόγραμμα στοχεύει να διαμορφώσει ψηφιακά το σκουλήκι εξ ολοκλήρου σε εικονικό περιβάλλον δημιουργώντας ένα ρομπότ με ελαστικό σώμα γεμάτο ελαστικούς μυς.
• Ένα άκαμπτο ρομπότ με τροχούς θεωρείται ως μια ενδιαφέρουσα εφαρμογή, αλλά εξακολουθεί να υπολείπεται της αναπαραγωγής της ανατομίας του σκουληκιού, σύμφωνα με τον επικεφαλής του προγράμματος.
• Ο τελικός στόχος του προγράμματος είναι να δημιουργηθεί πλήρως ένα σκουλήκι, εφοδιασμένο με την ίδια φυσιολογία με το σύνολο της κυτταρικής δομής.

Υπάρχουν και T-shirt για τους φανατικούς

Το Caenorhabditis elegans επιλέχθηκε λόγω ακριβώς της απλότητας της βιολογικής δομής του. Ωστόσο η πολυπλοκότητα του πειράματος ήταν τέτοια που η επιστημονική ομάδα αναγκάστηκε να περιορίσει το projectσε μόλις το 33% των νευρώνων του σκουληκιού, εστιάζοντας σε εκείνους που θα σχετίζονταν με την εμφάνιση συμπεριφοράς.

Το έργο έχει πλέον χωριστεί σε υπο-ομάδες επιστημόνων, η κάθε μία από τις οποίες ασχολείται με διαφορετικά στοιχεία, ανάμεσα σε αυτά το φυσικό και το μηχανικό μοντέλο, η ενσάρκωση των νευρώνων και των μυών και τα ηλεκτρικά μοντέλα τους.

Στο βάθος της επιστημονικής έρευνας για την Τεχνητή Νοημοσύνη, βρίσκεται το «Άγιο Δισκοπότηρο» του ανθρώπινου εγκεφάλου και της μεταγραφής του χάρτη των ηλεκτρικών σημάτων που τον διαπερνούν, σε ένα μεγάλο υπολογιστικό σύστημα. Θεωρητικά και αφού προηγουμένως χαρτογραφηθεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος, θα μπορεί να μεταφερθεί σε μια μηχανή, επιτρέποντάς την αιώνια ζωή ως μια ψηφιακή μορφή συνείδησης.  Οι επιστήμονες εργάζονται ήδη στην προσπάθεια χαρτογράφησης όλων των συνδέσεων στον ανθρώπινο εγκέφαλο, που ονομάζεται connectome.

Σχετικό video