Γιατί ονομάζουμε SPAM το junk-mail;

Spam, spam, spam. Είναι αδύνατον να το αποφύγουμε.

Ο μέσος όρος του όγκου Spam που στάλθηκε τον προηγούμενο μήνα ήταν 250 δισεκατομμύρια μηνύματα τη μέρα σύμφωνα με τη SenderBase spam overview της Cis-co. Αυτό σημαίνει πώς το 85% των email που στέλνονται είναι spam.

Από πού όμως προήλθε ο όρος άραγε; Και πώς εξαπλώθηκε έτσι ώστε να χρησιμοποιείται πια ευρέως;

Σαν όρος που αφορά το junk-mail, το spam εισήλθε στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης το 1998 και σύντομα έγινε κυρίαρχος ορισμός του. Ο ορισμός λέει: “Αδιάφορα ή άχρηστα μηνύματα που αποστέλλονται μέσω Διαδικτύου, συνήθως σε τεράστιους αριθμούς χρηστών ταυτόχρονα, για διαφημιστικούς σκοπούς, προσπάθειες εξαπάτησης ή μετάδοση κακόβουλων προγραμμάτων”.

Πώς φτάσαμε όμως εκεί; Όλα ξεκίνησαν, όσο κι αν φαίνεται περίεργο από μια … κονσέρβα χοιρινής ωμοπλάτης με καρυκεύματα.

Πόσο μπορείς να φας;

Η Hormel Foods δημιούργησε το Spam luncheon meat (γνωστό ως κορν-μπιφ) το 1937. Σύμφωνα με την επίσημη ιστορία, το όνομα Spam ήταν πνευματικό τέκνο Ken Daigneau (Κεν Νταινιώ) αδελφού του προέδρου της Hormel Foods, ο οποίος μάλιστα κέρδισε και 100$ στο διαγωνισμό ονοματοδοσίας του προϊόντος. Είναι απλά το ακρωνύμιο των λέξεων “spiced ham” ή “shoulders of pork and ham.”

Μέχρι το 1970 η Hormel Foods είχε πουλήσει πάνω από 2 δισεκατομμύρια κονσέρβες Spam και έδωσε την έμπνευση στο γνωστό σατυρικό θίασο των Monty Python να φτιάξουν ένα σκετς όπου μέσα σε ένα cafe όλος ο κατάλογος αποτελείται από προϊόντα που περιέχουν τη λέξη Spam, όπου η λέξη επαναλαμβάνεται όλο και περισσότερο από τους θαμώνες μέχρι που καταλήγει σε ένα χωρικό που τραγουδιέται από μια ομάδα Βίκινγκς ενώ η σερβιτόρα ουρλιάζει απελπισμένα “Σκάστε όλοι”. Το παρακάτω βίντεο δυστυχώς είναι μόνο για αγγλομαθείς.

“Σπαμάροντας” το Διαδίκτυο

Το πρώτο μήνυμα Spam εμφανίζεται πριν τη δημιουργία του Διαδικτύου. Ο Brad Templeton λέει ότι στάλθηκε από έναν διαφημιστή της DEC ονόματι Gary Thuerk το 1978. Χρησιμοποίησε ένα τυπωμένο κατάλογο του ARPANET (προγόνου του Internet) που προσπάθησε να εγείρει το ενδιαφέρον για τον υπολογιστή DECSYSTEM-20.

Κανείς πραγματικά δεν ξέρει ποιος καθιέρωσε τον όρο Spam, αλλά άρχισε να χρησιμοποιείτε ευρέως στην κοινότητα του MUD (multi-user dungeon) σαν αναφορά στο σκετς των Monty Python. Η σπουδαία έρευνα του Templeton κατέληξε στο ότι το Spam χρησιμοποιείτο στην κοινότητα MUD επίσης για να δηλώσει ένα κατακλυσμό δεδομένων, τη χρήση προγραμμάτων για να “πλημμυρίσουν” μια βάση δεδομένων και την πλημμυρίδα από ακατανόητα, άχρηστα κείμενα σε ένα chat-room. Φανταστείτε ένα bot (αυτόματο πρόγραμμα) που γράφει ασταμάτητα τη λέξη spam.

Το spam άρχισε να γίνεται πραγματικά δημοφιλές χάρη στην κοινότητα του Use-net. Ένα σφάλμα σε ένα πρόγραμμα ονόματι ARMM οδήγησε τον Joel Furr να γράψει ένα post που περιλάμβανε το κείμενο: “Η μεταμόρφωση ενός άχρηστου προγράμματος σε τέρας του Φρανκενστάιν, ξεκίνησε τη νύχτα της 31 Μαρτίου 1993 και κατέληξε σε spam news.admin.policy μαζί με κάτι που είχε το μέγεθος 200 μηνυμάτων”.

Αυτό το τέρας έχει ξαμοληθεί ελεύθερο από τότε, αν και το νόημά του έχει εξελιχθεί.

“Ο όρος spam έχει γίνει ευρύτερος. Τότε σήμαινε μόνο κατακλυσμό κειμένου και θορύβου που έρχονταν τόσο γρήγορα που δε μπορούσες να σκεφτείς. Οι ομάδες συζητήσεων (Discussion groups) αχρηστεύονταν αν ο λόγος σήματος προς θόρυβο έπεφτε,” μας εξηγεί ο Joel Furr, “Τώρα πια όμως τείνει (το spam) να έχει την έννοια της παραπλανητικής διαφήμισης, σε ηλεκτρονική μορφή, από την οποία είναι αδύνατον να ξεφύγεις”.

Η εξάπλωση του spam

Το spam είχε καταστροφικές συνέπειες για το Usenet. Οι ανώνυμοι spammers το γέμισαν με σαβούρα και ο κόσμος το εγκατέλειψε πριν ακόμη ανακαλυφθούν τα φίλτρα για spam. Το spam εξαπλώθηκε σα φωτιά στο δάσος τότε που ακόμη ήταν σύνηθες οι χρήστες να δίνουν τη διεύθυνση του ηλεκτρονικού τους ταχυδρομείου σε message groups, forums, και chat rooms.

“Δυστυχώς, η αρχιτεκτονική και τα πρωτόκολλα επικοινωνίας του δικτύου είχαν γραφτεί σε μια εποχή που η ασφάλεια δεν ήταν πρωτεύον θέμα,” συνεχίζει την αφήγησή του ο Joel.

Μέχρι το 2001, το spam είχε γίνει τόσο μεγάλο πρόβλημα που έπρεπε πια να βρεθεί μια λύση. Εκείνη την εποχή περίπου το 8% των παγκοσμίων μηνυμάτων ήταν spam.

Ο όρος ήταν τόσο γνωστός πια που εταιρίες σαν τη Spam Arrest, που ιδρύθηκε το 2001 σαν υπηρεσία ελέγχου αυθεντικότητας μηνυμάτων, το χρησιμοποιούσαν στο όνομά τους. Η Hormel Foods είχε ενοχληθεί που χρησιμοποιείτο το όνομα του προϊόντος της για κάτι τόσο αρνητικό ώστε έκανε μηνύσεις μεταξύ 2002 και 2007 σε εταιρίες όπως η Spam Arrest, Spambuster, και η Spam Cube.

Η Hormel τελικά παραιτήθηκε από τα δικαστήρια και αγκάλιασε την κληρονομιά του spam, μέχρι του σημείου να χρηματοδοτήσει το μιούζικαλ Spamalot το 2006.

“Παρόλο που ο συσχετισμός του προϊόντος μας με τα μηνύματα spam του Διαδικτύου δεν είναι ορθός κατά κανένα τρόπο, προσπαθούμε να διατηρήσουμε μια αίσθηση του χιούμορ γύρω από το εικονικό αυτό είδος και να χαρούμε από την υποστήριξη των καταναλωτών προς αυτό.” δήλωσε ο Rick Williamson Διευθυντής του τμήματος Επικοινωνίας της Hormel Foods. “Παρόλο που πρέπει να προστατέψουμε το όνομα του προϊόντος μας αλλά το όλο θέμα είναι πολύ διασκεδαστικό.”

Δεν υπάρχουν αποδείξεις για αρνητική επίδραση στην κονσέρβα από τα μηνύματα που είχαν το ίδιο όνομα. Η Hormel έφτασε τα 7 δισεκατομμύριο πωλήσεις το 2007 και συνεχίζει ακάθεκτη. Και οι αναλύσεις του 2013 δείχνουν ότι οι πωλήσεις αυξάνονται με το χρόνο τα τελευταία 10 χρόνια.

Και αντιστοίχως η εξάπλωση του spam στο Διαδίκτυο όλο και γιγαντώνεται. Σύμφωνα με την ετήσια αναφορά της Symantec, το spam έφτασε το 40% των συνολικών μηνυμάτων το 2003 και μέχρι το 2010 έφτασε το 89%.

Γιατί το κάνουν οι spammers;

Η απλή απάντηση είναι, γιατί δουλεύει.

Το κόστος για τον αποστολέα είναι ελάχιστο. Και έχει αποδειχτεί ότι είναι μεγαλύτερο για τον παραλήπτη. Μια ακαδημαϊκή μελέτη του 2012, η The Economics of Spam, έδειξε ότι οι spammers αποκομίζουν περί τα 200 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο, αλλά το κόστος για χρήστες και επιχειρήσεις φτάνει τα 20 δισεκατομμύρια το χρόνο.

Τα φίλτρα Anti-spam πολεμούν έναν εχθρό που ξέρει να προσαρμόζεται. Το Spamhaus Project προσπαθεί να ανακαλύπτει τους spammers και να τους εκθέτει, αλλά συνήθως ο νόμος δε μπορεί να τους κάνει τίποτε. Και δυστυχώς η πλημμύρα του spam φαίνεται να μεγαλώνει συνεχώς.

Έτσι λοιπόν, μπορεί ποτέ να μην απελευθερωθούμε εντελώς από το spam, αλλά τουλάχιστον μάθαμε από που προήλθε η ονομασία του.